Birkaç çalışma, insanların keyifsiz hissettiklerinde üzücü müzikler dinlemeyi tercih ettiklerini – ve üzücü müzik dinleme isteğinin (farklı bir tarzda olan müziğin aksine) negatif ruh halinin başlangıcında doğrudan en güçlü etken olduğunu gösterdi.
Araştırmacı Annemieke Van den Tol ve Jane Edwards, bunun neden böyle olduğunu merak ediyorlardı. İnsanlar zaten moralsizken üzücü müzik dinleyerek neyi elde etmeyi umuyorlardı? Hüzünlü müzik dinlemeyi seçmemizin 4 yolunu buldular:
1. Bağlantı
Dinleyiciler şarkının ifade ettiği duyguları ya da şarkı sözlerinin anlamını belirliyorlar. Bu duyguları tekrar deneyimlemek istediklerinde de bu tarz bir belirleme için arayışa çıkıyorlar. Van den Tol and Edwards’ın çalışmalarındaki bazı dinleyiciler bu şekilde hislerini belirlemenin onları çözümlemeye yardımcı olduğunu gösterdi. Başka bir deyişle, duyguları “bilişsel yeniden değerlendirme”yi aradılar. Bilişsel yeniden değerlendirme, anlamlarını ve duygusal değerliklerini değiştirmek için çevredeki uyaranları veya durumları yeniden çerçevelemek amacı olan bilişsel kontrol ve yürütme işlevinden yararlanan esnek bir düzenleyici strateji anlamına gelir.
2. Mesaj
Dinleyicilerin bilişsel yeniden değerlendirmeyi başarmak için başvurduğu başka bir yol da ilişkilendirmek istedikleri mesaj için müzik aramalarıydı. 1978’de çok dinlenen “I Will Survive” (Hayatta kalacağım) şarkısını hatırlıyor musunuz? Bahse gireriz ki bu şarkının popülerliğine neden olan büyük bir kısım, fazlasıyla birinci şahıs ağzıyla pozitif bir mesaj kullanmasıydı.
3.Yüksek Estetik Değer
Morali bozuk dinleyiciler durumlarını değerlendirmeden önce müziği dikkat dağıtıcı olarak kullanıyorlar. Bu senaryoda, müziğin yüksek estetik değeri – müziğin özellikle güzel olması – en çok aranılan etkendi. Van den Tol ve Edwards, müzik ne kadar iyi olursa, dinleyicilerin ona konsantre olmasının o kadar kolay olduğunu ve bu sayede mevcut durumlarından uzaklaşma gayesine ulaştığını varsayıyorlar. Ama müzik etkili bir dikkat dağıtıcı olabilirken, araştırmacılar (neredeyse her şeyde olduğu gibi) iyi olmaktan başka daha fazla şey olabileceği konusunda uyarıyorlar. Hüzünlü müziğin fazla dinlenmesi kaçınmanın ve hatta zayıf “psikolojik uyum sağlama” nın belirtileri olabilir.
4. Hafızanın Tetiklenmesi
Son olarak, dinleyiciler hüzünlü müziği, geçmişteki olaylar veya insanlarla ilişkiliyse hafıza tetikleyicisi olarak kullanıyorlar ve bu anıları yeniden elde etmek istiyorlar. İlginç bir şekilde, dinleyiciler müziği bunun için seçtiklerinde müziğin diğer durumlarda yaptığı gibi ruh halini iyileştirmediği görüldü.
Ve kara bulutlar üzerimizden kalktığında ve kötü ruh halimiz geçtiğinde ne mi olur? İlk baştaki üzüntü duygularımız azaldığında, moral verici müziğe geçme olasılığımız daha fazla yükselir.
Kaynak: Psychology Today